Jakie czujki wybrać do systemu alarmowego w firmie – cz.3
michal
11 sierpnia, 2023
17:42
System alarmowy to nie tylko czujki ruchu, dymu, czy czadu. To także szereg innych urządzeń przygotowanych do wykrywania szerokiego spektrum innych zagrożeń. Tworząc system bezpieczeństwa w firmie należy wziąć pod uwagę przede wszystkim jej specyfikę, indywidualne potrzeby wynikające ze środowiska i charakterystyki pracy jaka w danej firmie ma miejsce. Nie ma uniwersalnej czujki, która wykrywałaby wszystkie możliwe zjawiska. Jest za to szereg pojedynczych, które odpowiednio dobrane tworzą skuteczny system alarmujący o zagrożeniach. Oto jedne z ciekawszych przykładów takich urządzeń:
- czujka zbicia szyby
- czujka wibracyjna
- bariera podczerwieni, czyli tzw. fotokomórka
- czujka zalania wodą
- czujka przepełnienia zbiornika z cieczą
Zajmiemy się nimi kolejno.
Czujka zbicia szyby
Czujka zbicia szyby to urządzenie, które często opiera się na zastosowaniu mikrofonu. Należy zaznaczyć, że nie zbiera ona i nie analizuje rozmów – tę funkcję ma inne urządzenie. Czujka tego typu pracuje w trybie ciągłego nasłuchu, wyczulona na pewien specyficzny dźwięk – dźwięk tłuczenia szkła. Ten dźwięk, o wysokiej częstotliwości, jest charakterystyczny i wyjątkowo trudny do przegapienia.
Jednak słyszenie dźwięku to tylko połowa sukcesu. Elektronika czujki dokonuje dodatkowej analizy, aby zapewnić niezawodność działania. Czujka musi wykryć dwa dźwięki, które występują po sobie:
- dźwięk o niskiej częstotliwości wywołany uderzeniem w szybę
- dźwięk o wysokiej częstotliwości spowodowany stłuczeniem się szkła
Czujki zbicia szyby są szczególnie cenne w pewnych kontekstach. Montuje się je przede wszystkim w okolicach okien oraz dużych przeszklonych witryn sklepowych. Dlaczego? Ich zdolność do wykrywania specyficznych dźwięków sprawia, że są skuteczne nawet w przypadku, gdy intruz nie próbuje wkraczać do pomieszczenia – wystarczy, że uszkodzi szybę. To właśnie te czujki stanowią dodatkową linię obrony, która działa w sytuacjach, w których tradycyjna czujka ruchu może nie wystarczyć.
Czujka wibracyjna
Czasami najcenniejsze rzeczy wymagają nie tylko ochrony przed wzrokiem intruza, ale także przed jego działaniami. W takich sytuacjach pojawia się na scenie czujka wibracyjna – niewidoczny stróż gotowy zareagować na najdelikatniejsze drgnięcie.
Czujka wibracyjna znalazła zastosowanie w różnych dziedzinach, od zabezpieczania ramek okien i drzwi po chronienie sejfów czy skrytek. To wyjątkowo przydatne narzędzie, które pracuje w oparciu o jedną prostą zasadę: wykrywa wstrząsy. Gdy te wstrząsy przekroczą ustaloną wartość – konfigurowalną w zależności od potrzeb – czujka reaguje generując alarm.
Jak to działa? Wnętrze czujki kryje specjalny sensor piezoelektryczny. To właśnie on jest odpowiedzialny za wychwytywanie drgań. Gdy do sensora docierają wibracje, układy elektroniczne w czujce rejestrują zmiany napięcia w tym sensorze, a następnie interpretują je jako sygnał alarmowy.
Czujki wibracyjne charakteryzują się precyzją, ale jak to z technologią bywa, wymagają pewnej konfiguracji. Czułość czujki musi być dostosowana, aby uniknąć niepotrzebnych alarmów wywołanych przez drobne wibracje, takie jak kroki czy drobne ruchy otoczenia. To proces, który wymaga pewnych eksperymentów – należy stopniowo dostosowywać czułość do momentu, kiedy spełni ona nasze oczekiwania.
Bariery podczerwieni, czyli tzw. fotokomórka
Bariery podczerwieni to dwuczłonowe urządzenia, które w swej prostocie skrywają skomplikowane mechanizmy ochronne. Pierwszym elementem jest nadajnik, odpowiedzialny za emitowanie sygnału w postaci promieni podczerwonych. Drugim składnikiem jest odbiornik, który odbiera ten sygnał. Ważne jest, aby zrozumieć, że sygnał ten może być modulowany w taki sposób, by tylko odpowiedni odbiornik potrafił go rozpoznać. Taki zabieg minimalizuje ryzyko podmiany urządzenia przez potencjalnego intruza, próbującego użyć zewnętrznego źródła światła podczerwonego.
Warto podkreślić, że każdy element bariery, zarówno nadajnik, jak i odbiornik, jest wyposażony w styk sabotażowy. Ten mechanizm zapewnia dodatkową ochronę przed dostępem do wnętrza urządzenia, co stanowi standard w większości komponentów systemów alarmowych. Montaż bariery jest prosty – podłącza się ją do centrali w sposób analogiczny do zwykłych czujek ruchu PIR.
Jak to działa? Jeśli wiązka podczerwona zostanie przerwana, bo np. zasłoni ja ciało intruza czujka wzbudzi alarm.
Ważne jest, aby solidnie osadzić słupki montażowe w podłożu, eliminując ich wahania spowodowane podmuchami wiatru. Takie przemieszczenia mogą spowodować „rozmijanie się” nadajnika i odbiornika. W takiej sytuacji odbiornik zareaguje generując alarm, ponieważ wiązka podczerwieni nie trafi w odbiornik.
Bariery podczerwieni zwykle stosuje się na zewnątrz. Ich głównym zadaniem jest wcześniejsze wykrycie intruza, zanim ten dostanie się do wnętrza budynku. Podobnie jak zewnętrzne czujki ruchu, pełnią rolę wczesnego ostrzegacza. Warto pamiętać o dostosowaniu otoczenia do działania fotokomórki tzn. zimą odśnieżać tor wiązki, a latem kosić trawę, by uniknąć fałszywych alarmów wywołanych zakłóceniami.
Czujka zalania wody
Chociaż ta czujka nie ma na celu ochrony przed włamaniami, ona także chroni mienie firmy. Przykładowe lokalizacje to nie tylko łazienka, ale także kuchnia (pod zmywarką) oraz miejsca, gdzie znajduje się główny zawór wody. W tych przypadkach warto również rozważyć dodatkowe wzmocnienie systemu poprzez zastosowanie elektrozaworu w instalacji wodnej.
Czujka zalania to urządzenie z sondą (najczęściej na elastycznym kablu). Sonda składa się z dwóch elektrod. Kiedy obie elektrody zostaną zetknięte z wodą, układ czujki wykryje przepływ niewielkiego prądu, co skutkuje natychmiastowym wzbudzeniem alarmu. Umiejscawiamy sondę na wysokości, na której chcemy reagować na potencjalne zalanie – zwykle jest to blisko powierzchni podłogi.
Należy jednak pamiętać, że sama czujka generuje jedynie alarm. Choć system może nas powiadomić o zagrożeniu poprzez wysłanie SMS-a lub aktywację sygnalizatorów, nie jest w stanie samodzielnie zapobiec zalaniu
Czujka przepełnienia zbiornika z cieczą
Jednym z zastosowań tej czujki jest kontrola poziomu szamba, choć nie jest to jedyny rodzaj zbiornika wypełnionego cieczą. Regularne monitorowanie wysokości tafli cieczy może być czasochłonne. Dla ułatwienia tego zadania, istnieją dostępne czujki w postaci specjalnych pływaków, które można zamontować wewnątrz zbiornika.
Gdy poziom cieczy w zbiorniku osiągnie pływak, ten opadnie (domyślnie znajduje się w powietrzu na odpowiedniej wysokości). W prostym pływaku znajdują się dwie blaszki i kuleczka. Opadający pływak powoduje, że kuleczka przemieszcza się, stykając blaszki i tworząc zwarcie elektryczne. Ta minimalistyczna i niezawodna konstrukcja jest skutecznym rozwiązaniem. Programowanie centrali pozwala na odpowiednią reakcję, na przykład wysłanie SMS-a informującego o konieczności opróżnienia zbiornika.
Aby zapewnić bezpieczeństwo w środowisku pracy trzeba przewidzieć wiele możliwości zagrożenia życiu, zdrowiu ludzi oraz mieniu firmy. Jednym z rozsądniejszych sposobów dobrego zaprojektowania systemu alarmowego jest skorzystanie z pomocy specjalistów. Zapraszamy do kontaktu.
Więcej na temat czujek znajdziesz w artykułach:
Czujki w systemach alarmowych cz.1: jakie czujki ruchu wybrać, żeby zabezpieczyć firmę przed włamaniem
Czujki w systemach alarmowych cz.2: jakie wybrać, żeby zabezpieczyć firmę przed ogniem